ΔΙΑΦΘΟΡΑ...

...Αν μυρίζει η τουαλέτα μας, μάλλον πρέπει να διορθώσουμε την αποχέτευση, παρά να ανοίγουμε το παράθυρο! 

Που οφείλεται η διαφθορά και πως μπορεί να διορθωθεί?

Σίγουρα η ατιμωρησία έχει το μερίδιο ευθύνης της, αλλά είναι ο μόνος παράγοντας? Μπορεί δηλαδή μια υπερβολική αστυνόμευση με αντίστοιχα υψηλές ποινές να δώσει την λύση? Μάλλον όχι. Η ιστορία διδάσκει ότι η καταστολή δεν μπορεί να εξαναγκάσει την κοινωνία σε αντίθετες κατευθύνσεις από τα πιστεύω της. Άρα, όσο η κοινωνία μας πιστεύει ότι έχει το δικαίωμα να διαφθείρει και να διαφθείρεται, η διαφθορά θα βασιλεύει.

Όσο λοιπόν ο μέσος Έλληνας δεν θεωρεί ντροπή την διαφθορά, όσο ο εφοριακός που χρηματίζεται δεν στιγματίζεται από τους οικείους του, όσο το να «νομιμοποιήσεις» το αυθαίρετό σου λαδώνοντας την πολεοδομία θεωρείται μαγκιά, αναπόφευκτα η διαφθορά θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, όσο ισχυρή κι αν είναι οποιαδήποτε κατασταλτική δράση. Η θεραπεία πρέπει να καταπολεμήσει τις αιτίες και όχι τα συμπτώματα. Αν μυρίζει η τουαλέτα μας, μάλλον πρέπει να διορθώσουμε την αποχέτευση, παρά να ανοίγουμε το παράθυρο!

Γιατί λοιπόν ο Έλληνας προωθεί και υποθάλπει την διαφθορά? Διότι διαφορετικά θα θεωρούσε τον εαυτό του βλάκα!

Βλάκα, που δεν εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες που του προσφέρει το «σύστημα». Βλάκα, που υποφέρει εκεί που οι λιγότερο ικανοί (αλλά περισσότερο «ευλύγιστοι») ξεγλιστράνε. Βλάκα, γιατί η διαφθορά (α) συμφέρει, (β) δεν τιμωρείται, και κυρίως (γ) είναι εφικτή. Και πως να μην είναι, σε μία χώρα, με μια νομοθεσία που όλα επιτρέπονται και όλα απαγορεύονται?! Που όλα είναι θολά, σωστά έτσι, σωστά κι αλλιώς?

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το τελευταίο: Να παταχθεί η πολυνομία, με απαγόρευση των τροπολογιών και των νέων νόμων (για ίδιο θέμα). Άντ' αυτών να επιβληθεί η τροποποίηση, κωδικοποίηση κι επαναψήφιση των προϋπαρχόντων νόμων. Έναρξη διαδικασίας κωδικοποίησης κι επαναψήφισης του συνόλου των προϋπαρχόντων νόμων. Τακτική περιοδική ανασκόπηση, τροποποίηση κι επαναψήφιση των προϋπαρχόντων νόμων, προκειμένου να ληφθεί υπ' όψιν κι ενσωματωθεί η σχετική νομολογία των δικαστηρίων, αλλά και η πρακτική των κρατικών υπηρεσιών. Τέλος, δημιουργία μηχανισμών ενημέρωσης του πολίτη (αλλά και των κρατικών υπηρεσιών) για το ισχύον πλαίσιο και τον (μοναδικό) τρόπο (ορθής) εφαρμογής του.

Πάμε τώρα να τιμωρήσουμε. Αλλά για να τιμωρήσεις την διαφθορά, την παρανομία, την «αβλεψία» του δημοσίου υπαλλήλου (ελεγκτή), πρέπει πρώτα να την εντοπίσεις: Να θεσμοθετηθεί η επιπρόσθετη, αυτόβουλη ανάληψη ελεγκτικών αρμοδιοτήτων (επιπρόσθετα των δημοσίων) από ιδιωτικούς φορείς (φορολογικοί έλεγχοι από λογιστικές εταιρίες, περιβαλλοντικοί από περιβαλλοντολόγους μελετητές, πολεοδομικοί από τεχνικά γραφεία, κλπ). Αμοιβή των ιδιωτών ελεγκτών αναλόγως των διαπιστούμενων παραβιάσεων (και της επιβεβαίωσής τους). Χαφιεδισμός? Ίσως. Σε κάθε περίπτωση επιστημονικός και τεκμηριωμένος. Και μάλλον ούτε καν χαφιεδισμός, αφού αφορά σε αξιόποινες πράξεις, στην τήρηση της νομιμότητας και στο όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Και άλλη μια ιδέα: Εντοπισμός της διαφθοράς (αλλά και της νωθρότητας - αγένειας - αναποτελεσματικότητας - κλπ των δημοσίων υπαλλήλων) μέσω ελέγχου από «εικονικούς πελάτες - πολίτες» (mystery shopping).

Μετά τον εντοπισμό να ακολουθεί (επιτέλους) η τιμωρία. Ξεκινώντας από τις μεγαλύτερες (κοστολογικά) παραβιάσεις. Μια τιμωρία όμως βασισμένη στη Ευρωπαϊκή «αρχή της αναλογικότητας». Δεν έχει νόημα η θέσπιση υπερβολικών απαγορεύσεων και ποινών, τύπου «αποτρεπτικών». Απλά δεν θα εφαρμοσθούν ποτέ. Θέσπιση ποινών αναλόγων της παρανομίας, χαμηλών αλλά επαναλαμβανόμενων και σταδιακά αυξανόμενων. Και κυρίως εφαρμογή για όλους, προς επίτευξη ισονομίας και σταθερών και ξεκάθαρων πλαισίων.

Τέλος, τα παραπάνω πρέπει να ενσωματωθούν σε ένα πλαίσιο, του οποίου η εφαρμογή να συνεπάγεται μεγαλύτερο όφελος (τόσο για τους ελεγχόμενους, όσο και για τους ελεγκτές) από την παράκαμψή του. Αλλά ας το αναλύσουμε  αυτό μια άλλη φορά.

Εν ολίγοις; Δεν φταίει τόσο ο εφοριακός που «τα παίρνει». Ούτε καν ίσως ο επιτηδευματίας που τον λαδώνει! Φταίει το σύστημα που επιτρέπει διαφοροποίηση στην ερμηνεία των φορολογικών διατάξεων. Φταίει το σύστημα που δεν προβλέπει έλεγχο του εαυτού του. Φταίει που συμφέρει να κοροϊδέψεις το σύστημα, παρά να συνταχθείς μαζί του. Και αυτό το σύστημα είναι που πρέπει να τροποποιήσουμε πρώτα απ' όλα.

 Από το Democracy Reloaded